Dr Cüneyt YARDIMCI
TC Sağlık Bakanlığı Kanser Dairesi tarafından hayata geçirilen Rahim Ağzı Kanseri Tarama Programı için dünyanın en iyi tarama programı tanımı kesinlikle abartılı bir ifade olmaz.
Böyle bir iddiada bulunmamın da şöven bir milliyetçi refleks ya da sistem şakşakçısı bir tutumdan kaynaklanmadığına emin olunuz lütfen.
Çünkü Avrupa ve Amerika kongrelerinde Kanser Dairesi Rahim Ağzı Kanseri Tarama Programı sunulurken, dünyanın dört bir yanından gelen ve normal şartlar altında burnundan kıl aldırmayan kanaat önderlerinin ayakta alkışladıklarına bizzat şahit oldum…
Amerikan Halk Sağlığı Kurumu NIH’ ın eski direktörü olan ve halihazırda uluslararası bir ilaç firmasının global üst düzey medikal departman yöneticiliğini yapan bir kişinin kulağıma eğilip “Cüneyt, bu anlatılanlar doğru mu, yani bunlar Türkiye’ de gerçekten yapılabiliyor mu?” diye sorarken şaşkınlıkla karışık imrenmesini gördüm…
Harvard Tıp Fakültesi yönetiminden CDC’ ye epidemiyoloji bölümü direktörü olarak geçmiş, ardından da aşı alanında hizmet veren bir ilaç firmasının global aşı direktörlüğü yapan bir profesörden “Cüneyt elinden gelenin en iyisini yap ve bu programı inşa eden insanlarla beni tanıştır. Böyle bir programın tüm detaylarını öğrenmek için sabırsızlanıyorum” şeklinde ısrarcı bir talep alan bir kişi olarak söylüyorum bunları…
Avrupa Parlamentosu aktivist milletvekillerinden bir tanesinin “Bu insanlarının hayatını kurtarmak üzere hazırlanmış muhteşem bir program; bilinirliğini ve yaygınlığını artırmak için her türlü işbirliğine hazırım” şeklinde bitirdiği e-mail’ in bilgilendirilen kişiler listesinde ben de vardım.
Sağdan soldan duyduklarımdan değil, bizzat şahitliklerimden dolayı bu kadar net bir iddiada bulunabiliyorum…
Rahim Ağzı Kanseri Tarama Programı İşleyişi
Peki bu tarama programı neden mi bu kadar takdir aldı, izninizle birkaç maddede özetleyeyim…
Program kapsamında 5.5 milyondan fazla kadın rahim ağzı kanserine karşı tarandı;
Bu öyle böyle bir rakam değil…
Keşke taramaya ek olarak bir de HPV aşısı da programa eklenmiş olsaydı;
İşte o zaman tüm dünya ayağa kalkıp, önümüzde ceketlerini iliklerdi!!!
Bu esnada,
Ülkemizde tarama hem smear alınarak, hem de HPV – DNA bakılarak yapılıyor!!!
Bu ek bir maliyet, aynı zamanda ek iş gücü anlamına da geliyor;
Ancak hata payını en aza indirmek, en tutarlı sonuçlara en erken evrede ulaşmak için her iki yöntemin kombine yapılabilmesi çok kritik…
HPV test kiti olarak ise tüm dünyada altın standart olarak kabul edilen ve en kaliteli ürün olarak bilinen Qiagen Hybrid Capture 2 kullanılıyor.
Ve istediğiniz herhangi bir KETEM, Toplum Sağlığı Merkezi ya da Aile Hekimliği Merkezi’ ne başvurarak rahim ağzı kanseri tarama programına tamamen ücretsiz olarak ulaşabiliyorsunuz!!!
Ek olarak arka planda çok net bir algoritma ile yol haritası açık ve net belirlenmiş:
- Alınan örnekler günlük olarak Ankara ve İstanbul ‘daki Ulusal HPV Laboratuarına gönderiliyor. Bir kaç dakikanızı ayırarak laboratuar işleyiş videosunu izlemenizi tavsiye ederim.
- Sonuçlar numune alımını takiben 10 gün içerisinde internetten TC kimlik numarası ile yalnızca hastanın erişebileceği bir ekranda yayınlanıyor
- Sonuç “HPV Negatif” gelmiş ise 5 yıl sonra kontrole çağrılıyorsunuz
- HPV Pozitif sonuçlar ise genotiplendirme ve çift kör smear bakılması için HPV laboratuvarında ileri işleme alınıyor
- Bu esnada tüm örnekler smear dijital resimleri ile birlikte 5 yıl boyunca saklanıyor; ihtiyaç halinde geçmişe yönelik karşılaştırma yapılabiliyor
- Eğer HPV Tip 16 ve 18 pozitifliği ya da smearde hücresel bozukluğun eşlik ettiği diğer HPV pozitiflikleri varsa koloposkopiye sevk yapılıyor; sizin adınıza bölgenizdeki bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanından randevu ayarlanıyor
- Yukarıdakiler dışında bir HPV pozitif durum olması durumunda 1 yıl sonra yeniden tarama yapılıyor.
Böylesine mükemmel kurgulanmış ve sorunsuz işleyen bir program mevcut;
Size de düşen randevunuzu alıp rahim ağzı kanseri taramalarınızı ihmal etmemek sadece…
Açıkça konuşmak gerekirse ülkemizde kamu elinden verilen hizmetlere karşı bir güvensizlik, bir itimat sorunu olabiliyor;
Ancak konu HPV taraması olduğunda kesinlikle ve kesinlikle A, B, C özel hastaneleri yerine en yakın KETEM ya da Aile Sağlığı Merkezi’ ne başvurunuz,
Ve işlem bitince de dünyanın en iyi hizmetini almış olmanın güven ve rahatlığı ile evinize dönünüz!!!
Bilime ve İnsanlığa Hizmete Adanmış Ömürler…
Sağlık sistemimizde çok fazla eksiklik ya da düzeltilmesi gereken çok fazla aksaklık olduğunu kabul ediyorum;
Ancak çocukluk çağı aşı programı uygulamamız ile rahim ağzı kanseri tarama programımızın dünyanın en gelişmiş ülkeleri de dahil olmak üzere herkese ilham verecek nitelikte olduğunu gönül rahatlığıyla iddia edebilirim!!!
Bu tip büyük projelerin hayata geçirilmesi gerçekten çok zor;
Lakin daha da zor olan kısmı ise projelerin sürdürülebilir olması, kesintisiz devam edebilmesidir…
Pek tabii ki uygulanabilmesi için çok paydaşlı bir ekip işi gerekiyor; tek bir kişinin gücünün de kapasitesinin de çok üstünde olan şeyler bunlar;
Ancak bu ülkenin insanları,
Çocukluk çağı aşı programı için, bence gelmiş geçmiş en büyük enfeksiyon hastalıkları uzmanı ve hocaların hocası olan Sayın Mehmet Ceyhan’ a;
Rahim ağzı kanseri tarama programının hayata geçirilmesini ilmek ilmek işleyerek, gösterdiği insan üstü çaba ve emek için ise hocam, abim, arkadaşım, dostum Sevgili Murat Gültekin’ e çok şey borçulular!!!
Ve ismini sayamadığım diğer binlerce çalışkan, fedakar, cefakar bilim insanları sayesinde bu coğrafyada haberiniz bile olmadan her yıl on binlerce yaşam kurtuluyor…
Rahim Ağzı Kanseri Tarama Programı Sonucunda Çıkarılan Türkiye HPV Haritası
Ülkemizde 5,5 milyondan fazla kadının taraması tamamlandı…
Bu öyle böyle bir rakam değil;
İşi bilen insanların bile duyduğunda inanmakta zorlanacağı, gerçekleşmesine inanmakta tereddüt edeceği bir başarı…
Tarama verileri sonuçlarına göre,
Ülkemizde 30 yaş üstü kadınlarda yüksek onkojenik tip HPV Pozitifliği %4 civarındadır !!!
Bu tabloyu “Şükür, toplumun %96′ sı negatif” şeklinde tersten yorumlamak çok hatalı bir yaklaşım olur;
Çünkü ülkemizdeki 30 yaş üstü kadınların %4′ ü bile çok ciddi bir rakama karşılık gelmektedir,
Ki her bir can,
Hele hele önlenebilir her bir ölüm çok anlamlıdır!!!
Bu rakama bir de pozitif kadınların partnerlerini katın;
Yani aslında enfekte kişi sayısı en az bu rakamın iki katı !!!
Üstüne bir de tarama programına dahil olmayan 30 yaş altı bireyleri topla ve çarp…
Milyonlar ediyor !!!
Bu bir enfeksiyon,
Ve enfeksiyon hastalıklarının hiç biri siz müdahele etmeden, kendi kendine yok olmaz !!!
Hatta müdahele etmezseniz ya da geç kalırsanız, yangın giderek büyür…
Unutmayınız:
- Rahim ağzı kanseri aşı ile önlenebilen bir hastalıktır
- Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde %100 tedavi edilebilir bir kanser türüdür
Bu nedenle rahim ağzı kanserinden ölüm aslında tamamen engellenebilir!!!
HPV aşıları yapılmış ve düzenli rahim ağzı kanseri taramasından geçen bir kadının, rahim ağzı kanseri nedeniyle ölmeyeceğini söylemek de bilimsel olarak geçerli bir iddiadır!!!
Bu rahim ağzı kanseri tarama ve aşıları ile ilgili daha detaylı bilgiye Önlenebilir Bir Ölüm Nedeni, Hatta Yok Edilebilir Bir Kanser ;
Meme kanseri ile ilgili detaylı içeriğe ise Kadınlar İçin Korunma Sanatı başlıkı yazı serisinden erişebilirsiniz.
Sağlıkla kalın!!!
