Kuduz Aşısı İle COVİD-19 Aşısı Arası Ne Kadar Süre Olmalı?

Bir sokak hayvanı tarafından ısırıldığımızda ya da tırmalandığımızda mutlaka kuduz aşısı yaptırmalıyız;

Bu konunun ASLA şakası yok; ihmali söz konusu bile değil,

Çünkü kuduz %100 ölümcül bir hastalıktır !!!

Hem de acılar içerisinde…

Ve ne yazık ki kuduz hastalığının bir tedavisi yok !!!

Şüpheli temastan sonra hastalığın oluşması ancak ve ancak aşı ile önlenebiliyor…

Ve,

Kurallara ve belirlenen sürelere uygun olarak yapılan aşı tam koruma sağlar…

Kuduz aslında bir hayvan hastalığı, yani bir zoonoz;

Ancak
• Enfekte hayvan insanları ısırırsa,
• Tırmalarsa,
• Salyaları insan vücudundaki açık yaralara veya göz, ağız, buruna temas ederse insalara bulaşabiliyor…

Malum pandemi koşullarındayız…

Tam COVİD-19 Aşısı olacakken bir köpek ısırdı ya da kedi tırmaladı,

Ve kuduz aşısı da olmamız gerekti..

NE YAPMALI???

Kuduz virüsüne şüpheli bir maruziyet söz konusu ise,

MEVCUT OLAN ve OLABİLECEK TÜM DİĞER HASTALIKLARDAN BAĞIMSIZ OLARAK AŞILANMALISINIZ !!!

Bu esnada kuduz ve COVİD-19 aşılarının nasıl bir program dahilinde uygulanacağı ile ilgili açıkçası Avrupa ve Amerika’ dan gelen bir öneri yok;

Çünkü kuduz hastalığı onlar için risk oluşturmuyor,

Çünkü son 10 yılda toplam 25 vakadan bahsediliyor,

Bunların da 7 tanesinin ülke dışı kaynaklı olduğunu tespit etmişler…

Bu sorunun cevabı için başımızı dünyanın öte yakasındaki bilim insanlarına çevirmemiz gerekiyor:

Hindistan Kuduz Önleme ve Kontrol Derneği (Association for Prevention and Control of Rabies in India APCRI),

Aşı programları örtüşse bile kişilerin aynı gün içerisinde,

Farklı uygulama yerlerinden olmak koşuluyla ,

HER İKİ AŞIYI EŞ ZAMANLI OLABİLECEKLERİ yönünde görüş belirtti….

Çünkü her iki aşı türünde de canlı virüs bulunmuyor,

Ve kuduz aşısı COVİD-19 aşısı olmak için bir kontrendikasyon oluşturmuyor…

Bu karar verilirken de hem enfeksiyon hastalıkları ile ilgili bilgi ve birikimlere, hem de geçmişte kuduz aşısı ve diğer aşıların eş zamanlı uygulanabilirliğine dair deneyimlerden çıkarım yapılıyor.

Örneğin mevcut bilimsel kanıtlar kuduz aşısı ile inaktive aşılar olan difteri – boğmaca – tetanus, çocuk felci ve Japon ensefaliti ile canlı aşılardan olan kızamık – kızamıkçık- kabakulak aşılarının eş zamanlı uygulanabileceğini göstermektedir.

Ancak mesleki yüksek risk nedeniyle temas öncesi aşılama yapılacağı durumlarda COVİD-19 aşısının ikinci dozunun tamamlanmasının üzerinden iki hafta geçmesi öneriliyor.

Bu esnada amacını aşmadan şu bilgiyi de paylaşmak isterim:

Kuduz %100 ölümcül olduğu için kuduzdan korunmak daha önceliklidir,

COVİD-19’ dan kurtulabiliriz ama kuduz için böyle bir ihtimal bile söz konusu değil !!!

İki kötü durum arasında, COVİD-19 göreceli olarak daha masum kalıyor…

Bu esnada hepimiz evcil ya da doğada serbest bulunan bir hayvan tarafından ısırılabiliriz, tırmalanabiliriz…

Biraz da böyle bir durum ile karşılaştığımızda ne yapılması gerektiği üzerine konuşalım.

Öncelikle yapılacak yaklaşımı belirleyen 2 önemli nokta
• Isıran hayvanın sahipli olup olmadığı ve
• Yaranın ciddiyetidir

Eğer ısıran hayvanın aşılarının tam olduğundan emin olduğundan eminsek standart yara tedavisi ve yara bakımı yeterli olabilir;

Ancak konu riske atılamayacak kadar hayati önem arz ettiğinden tanımadığınız, bilmediğiniz bir hayvanın ısırması durumunda mutlaka acil servise başvurmanız ve kuduz ile tetanus aşısı olmanız gerekmektedir.

Lütfen unutmayın,
Kuduz aşısı sadece kamuya ait hastanelerde yapılmaktadır; özel hastanelerde uygulanmamaktadır !!!

Eğer yüzeyel bir sıyrık ise
• Çeşmeden akan su ve sabunla yara temizliği,
• Sonrasında oksijenli su ve alkol ile pansuman,
• Ardından da antibiyotikli bir krem sürülerek bandaj ile kapatılabilir.

Eğer kanamalı bir açık yara oluştuysa da yine panik yapmaya gerek yok…

Hatta birkaç dakika hafif hafif kanamaya izin verilmesi bile tavsiye ediliyor;

Bu önerinin altında yatan mantık da olası enfeksiyon etkenlerinin dolaşıma karışmak yerine, vücuttan atılmasını sağlamaktır…

Tabii ki fışkırır tarzda (örneğin bir atardamar yaralanması) ya da ciddi kan kaybına neden olacak derin yaralanmalardan bahsetmiyorum; böyle bir durumda vakit kaybetmeksizin mutlaka bir sağlık kuruluşunda müdahele edilmelidir…

Şiddetli olmayan kanamalar 3-5 dakika içerisinde kendiliğinden duracaktır…

Kanama durduktan sonra burada da su ve sabun ile temizlik önerilmektedir !!!

Yüzeyel yaralardan farklı olarak ise açık yaralarda antiseptik solüsyonların (alkol, oksijenli su, batticon vb) kullanılmaması gerekir !!!

Çünkü bunlar iyileşmeyi yavaşlatabilir !!!

Son olarak da kuduz aşısının nasıl uygulanacağını hatırlayalım…

Güzel haber:

KUDUZ AŞISI ARTIK GÖBEKTEN UYGULANMIYOR!!!

Muhtemelen kuduz aşısı ile ilgili hafızalara kazınmış en yaygın bilgi budur;

Aslında çok da hatalı bir bilgi olduğu söylenemez,

Çünkü eskiden göbekten 21 günlük uygulama şeklinde korunuluyordu kuduzdan,

Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte artık koldan yapılan kuduz aşıları da geliştirildi…

Kuduz aşısının ilk dozu, ısırma ile aynı gün yapılır.

İlk dozun verildiği günü takip eden 3. ve 7. günlerde birer doz, 14. ile 28. günler arasında bir doz daha aşı uygulanır.

Yani toplam 4 dozdan oluşur…

Daha önce kuduz aşısı olmuş kişilerde ise doz değişiklik gösterir:

İlk doz ısırmanın ardından hemen uygulanır,

3. gün ise ikinci doz yapılır…

Bu şekilde iki doz yapılması yeterli olacaktır;

Tabii bu kararı verecek olan kişinin doktorunuz olduğunu da lütfen unutmayınız !!!

Aşağıdaki yazılar da ilginizi çekebilir: